czyj by nie
-
czyj czy jaki?5.09.20075.09.2007Szanowni Państwo.
Jak należy pisać przymiotniki utworzone od nazwisk i nazw własnych, zwłaszcza te utworzone od fikcyjnych nazwisk i nazw własnych: wielką literą, małą czy np. w cudzysłowie?
Ostatni film z Bondowskiej serii.
Niemal Matriksowe efekty specjalne.
Najnowsze Oscarowe dzieło reżysera.
Film pełen iście Allenowskiego humoru.
Dzieło natchnione Bergmanowskim duchem.
Urodziłem się w czasach Gomułkowskich.
Zadłużenie w czasach Gierkowskich wzrosło.
Kłaniam się i pozdrawiam. -
taki, a nie inny27.11.200827.11.2008Szanowni Państwo,
mam wątpliwość dotyczącą interpunkcji wyrażenia taki a nie inny. Otóż wedle Zasad interpunkcji Stanisława Jodłowskiego bez przecinka pisze się wyrażenia taki a taki, a przez analogię także tak a nie inaczej. Jodłowski jednak – ani żaden dostępny mi słownik interpunkcyjny – nie rozstrzyga, czy analogię należy rozciągnąć też na taki a nie inny. Uzus jest w tej mierze niejednolity – ale tak zwykle z interpunkcją po polsku bywa.
Pozdrawiam
Marcin Miłkowski -
Edypowy, nie Edypalny4.12.20104.12.2010Jak powinien brzmieć przymiotnik od Edyp? W słowniku ortograficznym (i tylko tam) znalazłem jedynie słowo edypowy (i Edypowy), natomiast w dwóch recenzjach filmowych natrafiłem na takie zdania: w edypalnym motywie zabicia ojca i w tej edypalnej rozgrywce. Wydaje mi się, że ten drugi jest sztucznie utworzony i niepotrzebny, zapytuję jednak: czy potrzebne są dwa przymiotniki mające związek z Edypem, a jeśli tak, co należałoby określać mianem edypowy, a co edypalny?
-
Jego
14.03.202214.03.2022Mam pytanie dotyczące zaimków jego/niego.
Czytałem książkę i spotkałem się z takim zdaniem: "Klin rozbitego światła za jego plecami odbijał żółć nieba". W tym przypadku bym użył formy niego, bo zaimek jest połączony z przyimkiem.
I mam jeszcze jedno zdanie: "Jeśli u chorego stwierdza się ból pleców z prawej strony, jego przyczyną jest prawdopodobnie choroba nerek lub zaburzenia jelitowe" W tym zdaniu użyłbym formy go, czy można to potraktować jak początek nowego zdania i użyć jego?
Pozdrawiam
-
Komu dziękujemy czy raczej: czyje zaangażowanie?7.01.20197.01.2019Dzień dobry.
Tworzyłem ostatnio zaproszenie na uroczystość z okazji obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. W treści zaproszenia był zapis Dziękujemy za zaangażowanie komitetu organizacyjnego w składzie… Spotkałem się z opinią, że jedyny poprawny zapis w takiej sytuacji to: Dziękujemy za zaangażowanie komitetowi organizacyjnemu w składzie… Czy forma pierwsza, w której bezosobowo dziękujemy za zaangażowanie tego konkretnego komitetu jest niewłaściwa?
-
Jeszcze o zapisywaniu przymiotników od nazw zespołów muzycznych21.05.201821.05.2018W poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przymiotniki-od-IKEA-Blizzard-Warcraft;18109.html pojawiają się przymiotniki dzierżawcze pisane wielką literą, pochodzące nie od nazw osobowych, tylko od nazw firm.
Zapytałem kiedyś, czy regułę [69] stosuje się w przypadkach innych niż imiona własne: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/floydowski-styl-Floydowskiego-utworu;15731.html. Jeśli mimo to można podać argumenty za tym, że pisownia wielką literą nie jest tu nadużyciem, to chętnie bym je poznał.
-
Dzierżawczość w języku polskim 22.03.201622.03.2016Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
- Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
- Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela - Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.
W związku z tym mam pytania:
- Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom? - Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
- Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
Jan Zidek - Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
-
krótkie formy zaimków dzierżawczych26.09.200726.09.2007Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, skąd pochodzą podwójne formy zaimków dzierżawczych np.: mego – mojego, mym – moim itd. Czy kiedyś może różniły się znaczeniem, np. jedne z nich były akcentowane? Co sądzą Państwo o używaniu współcześnie tych krótszych odpowiedników? Wydaje się, że zanikają, ale chyba nadal są formami pełnoprawnymi.
Dziękuję za odpowiedż.
Małgorzta Starzyńska -
Obraz Wszechświata – PTOLEMEJSKI czy PTOLEMEUSZOWSKI? A może PTOLEMEUSZOWY?
10.11.202011.04.2016Szanowni Państwo,
ptolemejski czy ptolemeuszowski obraz Wszechświata?
Dziękuję i pozdrawiam
Czytelniczka
-
Powiedział (,) co i jak3.04.20153.04.2015Szanowna Poradnio!
Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących wyrażenia co i jak w zdaniu: „Przyszedł do nas i powiedział (,) co i jak”. Czy należy je oddzielić przecinkiem i potraktować jak równoważnik, czy może nie oddzielać podobnie jak zaimek dlaczego w podobnym zdaniu?
Pozdrowienia
Mira
